Jak wykazać ulgę na dziecko w PIT-36 lub PIT-37?

Ulga na dziecko, lub tak właściwie ulga prorodzinna, to jedna z najpopularniejszych ulg wykorzystywanych do zmniejszenia podatku przed podatników, którzy rozliczają się na zasadach ogólnych. Ulga została uregulowana w art. 27f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2024 r. poz. 226; zwanej dalej „UPDOF”).

Kiedy przysługuje ulga

Prawo do ulgi przysługuje rodzicom, opiekunom prawnym lub osobom pełniącym funkcję rodziny zastępczej, jeśli uzyskane dochody zostały opodatkowane według skali podatkowej.

Z ulgi mogą skorzystać ww. osoby, których dzieci:

• są małoletnie (nie ukończyły 18 lat),
• otrzymują zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną – bez względu na ich wiek,
• do ukończenia 25 roku życia studiują lub uczą się – jeśli w poprzednim roku nie uzyskały:
• dochodów, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 UPDOF (według skali podatkowej) lub art. 30b UPDOF (kapitały pieniężne) lub
• przychodów, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 UPDOF (ulga dla młodych) i 152 (ulga na powrót) w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej, w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.

Z ulgi nie mogą skorzystać osoby, które uzyskują dochody wyłącznie:

• opodatkowane 19% podatkiem liniowym z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej bądź działów specjalnej produkcji rolnej,
• opodatkowane zryczałtowanym podatkiem dochodowym (ryczałtem ewidencjonowanym, kartą podatkową).

Jeśli jednak podatnik oprócz ww. dochodów uzyskuje też dochody opodatkowane według skali, to w zeznaniu podatkowym w celu rozliczenia tych dochodów, ma prawo wykazać kwotę przysługującej do odliczenia ulgi.

Limity dochodu

Oprócz wskazanych wyżej niezbędnych wymogów, występuje również limit dochodu, którego nie można przekroczyć w roku podatkowym, a wynosi on:

• 112 000 zł – dla osób, które przez cały rok podatkowy pozostają w związku małżeńskim (sumuje się dochody obu małżonków) oraz dla osoby samotnie wychowującej dziecko,
• 56 000 zł – dla osoby, która nie pozostawała w związku małżeńskim, w tym również przez część roku.

Istnieją jednak przesłanki, kiedy limit dochodu nie ma zastosowania. Ulga przysługuje bez względu na wysokość uzyskanego dochodu osobie, która wykonywała władzę rodzicielską w stosunku do:

• dwójki lub więcej dzieci,
• do jednego dziecka, jeśli posiada:
• orzeczenie o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności lub
• decyzję przyznającą rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
• orzeczenie o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia.

Wysokość ulgi

Ulga przysługuje w następujących wysokościach:

• 1 112,04 zł rocznie (92,67 zł / mc) – na pierwsze i drugie dziecko,
• 2 000,04 zł rocznie (166,67 zł / mc) – na trzecie dziecko,
• 2 700,00 zł rocznie (225,00 zł / mc) – na czwarte i każde kolejne dziecko.

Ważne! Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych lub rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę można odliczyć w dowolnej proporcji ustalonej przez małżonków. Jeśli małżonkowie nie mogą się porozumieć, istnieją dwie możliwości:

• jeśli dziecko zamieszkuje z obojgiem rodziców – każdy z małżonków odlicza 50% ulgi,
• jeśli dziecko zamieszkuje z jednym rodzicem – rodzic ten odlicza 100% ulgi.

Dodatkowy zwrot

Może wystąpić przypadek, kiedy zabraknie podatku do odliczenia pełnej kwoty przysługującej ulgi. Dzieje się tak na przykład, kiedy roczny dochód podatnika nie przekroczył kwoty wolnej od podatku, tj. 30 000 zł. Wówczas istnieje możliwość otrzymania różnicy w postaci dodatkowego zwrotu.

Warto mieć na uwadze, że kwota ta jest ograniczona, ponieważ nie może przekroczyć zapłaconych przez podatnika podlegających odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne pomniejszonych o odliczone od podatku liniowego lub zryczałtowanego podatku dochodowego składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Dokumentowanie ulgi

Na wezwanie organów podatkowych w razie ewentualnej kontroli, podatnik ma obowiązek przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

• odpis aktu urodzenia dziecka,
• zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka,
• odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowa między rodziną zastępczą a starostą,
• zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Wymienionych dokumentów nie dołącza się do zeznania podatkowego, ale powinno się je przechowywać przez okres 5 lat od końca roku, w którym odliczana była dana ulga prorodzinna.

Ulga na dziecko urodzone w 2024 roku

Ulga na dziecko urodzone w 2024 roku przysługuje proporcjonalnie do miesiąca narodzin dziecka, pod warunkiem prawa do ulgi. Przykładowo, jeśli dziecko urodziło się w lipcu 2024 r., to ulga będzie przysługiwała od lipca do grudnia 2024 r., czyli za 6 miesięcy.

Prawo do ulgi przysługuje w miesiącu urodzenia dziecka, zatem nie jest ważny konkretny dzień miesiąca urodzenia dziecka.

Jakie zeznanie złożyć

W celu rozliczenia ulgi na dziecko konieczne jest złożenie:

• właściwego zeznania podatkowego (PIT-36 lub PIT-37) oraz
• załącznika PIT/O.

W załączniku PIT/O konieczne jest podanie numeru PESEL dziecka (lub w przypadku braku – imienia, nazwiska i daty urodzenia).

Jeśli z ulgi korzystają osoby pozostające w związku małżeńskim, mogą wystąpić następujące sytuacje:

• małżonkowie opodatkowują dochody łącznie – wówczas składają jeden wspólny PIT/O,
• małżonkowie składają odrębne zeznania i każdy chce skorzystać z ulgi – wówczas każdy z małżonków składa osobny PIT/O,
• małżonkowie składają odrębne zeznania i tylko jeden z nich korzysta z ulgi – wówczas osoba, która chce skorzystać z ulgi składa PIT/O

Gdzie wykazać ulgę

• PIT-36 – sekcja M. DODATKOWY ZWROT, 404 – 408
• PIT-37 – sekcja J. DODATKOWY ZWROT Z TYTUŁU ULGI NA DZICI, JEŚLI ULGA JEST WIĘKSZA OD PODATKU, 140 – 145
• PIT/O – sekcja C. ODLICZENIA OD PODATKU, pkt. 3 Ulga na dzieci, 44 – 46 oraz sekcja E. INFORMACJA O DZIECIACH WYKAZANCH W POZ. 44 (w tej sekcji uzupełnia się dane dziecka/dzieci)

Ulga na dziecko zmniejsza podatek do zapłaty lub generuje nadpłatę, ma zatem charakter wsparcia dla rodzin ponoszących wydatki związane z utrzymaniem dzieci. W przypadku jakichkolwiek pytań dotyczących rozliczenia ulgi na dzieci, zapraszamy Państwa serdecznie do kontaktu.