Dnia 2 października 2024 r. Naczelny Sąd Administracyjny skierował pytanie prejudycjalne do Sądu Unii Europejskiej, dotyczące momentu odliczenia podatku VAT. To pierwsza sprawa podatkowa z Polski, którą zajmie się Sąd UE, a nie jak dotychczas Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Już od 1 października 2024 r. wyroki w sprawach VAT, akcyzy, cła i klasyfikacji towarowej wydawać ma bowiem Sąd UE, nie zaś TSUE.
Problem dotyczy art. 86 ust. 10 oraz ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT. Pierwszy z przepisów stanowi, że prawo do odliczenia podatku naliczonego powstaje w okresie, w którym powstał obowiązek podatkowy. Z kolei drugi przepis uzależnia to prawo od momentu otrzymania faktury (co wydaje się niezgodne z unijną dyrektywą VAT). Akt ten – a konkretnie art. 178 – stanowi, że podatnik ma prawo do odliczenia VAT, o ile posiada poprawnie wystawioną fakturę. Kluczową różnicą między polskimi przepisami a unijną regulacją jest to, że dyrektywa nie uzależnia możliwości skorzystania z prawa do odliczenia od momentu faktycznego otrzymania faktury, ale jedynie od jej prawidłowego wystawienia.
Sprawa, którą zajmie się Sąd UE, dotyczy odliczenia VAT naliczonego przez Izbę Rozliczeniową Giełd Towarowych (IRGiT). Izba zaskarżyła interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (DKIS), który uznał, że odliczenie VAT jest możliwe dopiero po otrzymaniu faktury. Dyrektor KIS stwierdził, że takie rozwiązanie nie narusza zasady neutralności VAT, ponieważ podatnik nie traci prawa do odliczenia, może z niego skorzystać później. Następuje zatem jedynie „przesunięcie” momentu odliczenia. Wojewódzki sąd administracyjny w Warszawie w wyroku o sygn. akt III SA/Wa 2881/19 z 9 października 2020 r. przyznał rację DKIS, konkludując, że przesunięcie możliwości odliczenia VAT nie narusza prawa do neutralności VAT. Natomiast NSA analizując przepisy unijne, zauważył potencjalną niezgodność polskiego wymogu z unijną dyrektywą i skierował sprawę do unijnego Sądu.
Sąd UE podejmie więc rozważania w przedmiocie tego, czy podatnik rzeczywiście nie może zrealizować prawa do odliczenia podatku naliczonego w deklaracji składanej za okres, w którym spełnił warunki materialne skorzystania z tego prawa, jeżeli w okresie tym nie otrzymał jeszcze faktury, pomimo że fakturę tę otrzymał jeszcze przed złożeniem danej deklaracji.
Rozstrzygnięcie Sądu UE może mieć znaczący wpływ na sposób rozliczania VAT w Polsce i wymusić zmiany w krajowych przepisach dotyczących momentu odliczenia podatku. Orzeczenie może poprawić płynność finansową wielu podatników, ułatwić przedsiębiorcom proces rozliczeń VAT i zmniejszać formalne obciążenia. Przypuszczalnie obecne brzmienie art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT stanowi błędne wdrożenie dyrektywy VAT, stąd pytanie do Sądu UE w przedmiocie zgodności polskich przepisów z prawem UE.
Oczywiście o wszelkich postępach w rzeczonym aspekcie będziemy Informować Państwa na bieżąco.
Jeżeli są Państwo zainteresowani kwestiami VAT, jak i wszelkimi innymi aspektami podatkowymi, zachęcamy do kontaktu.
