W bieżącym roku informowaliśmy o wyroku TSUE z dnia 22 kwietnia 2021 roku w przedmiocie stawki VAT dotyczącej transakcji sprzedaży artykułów żywnościowych i posiłków gotowych do natychmiastowego spożycia na miejscu lub na wynos (sygn. akt C-703/19). Wskazywaliśmy wówczas na wnioski płynące z orzeczenia, iż to prośba konsumenta o danie „na wynos” powinna kwalifikować transakcję jako dostawę towaru i wiązać się z zastosowaniem obniżonej stawki VAT w wysokości 5% do końca czerwca 2020 roku (przed wejściem w życie nowej matrycy stawek VAT). Z orzeczenia wynikało bowiem, że dopiero chęć skorzystania przez konsumenta z zasobów materialnych i ludzkich oferowanych przez podatnika, powinna rzutować na ocenę transakcji właściwą dla aspektu usługowego. Korzystnie dla podatników – polskie sądy administracyjne wydają już rozstrzygnięcia z uwzględnieniem zaleceń zawartych w przywołanym wyroku TSUE, dlatego też powracamy do tematu opodatkowania dań gotowych na wynos 5% stawką VAT.
Nowa linia orzecznicza
Naczelny Sąd Administracyjny rozstrzygając, czy działalność podatnika polegająca na sprzedaży na różne sposoby dań i posiłków gotowych do spożycia należy do kategorii „usług restauracyjnych i cateringowych” (objętych stawką 8% VAT), skierował pytania prejudycjalne do TSUE. Po wydaniu rozstrzygnięcia przez TSUE w kwietniu, w ramach którego Trybunał doprecyzował, że przeważający element transakcji w usługach złożonych należy określić w oparciu o punkt widzenia konsumenta, już w lipcu br. zapadły wyroki w sprawach połączonych sygn. akt I FSK 1290/18, I FSK 1678/18, I FSK 1461/18, I FSK 1749/18, I FSK 1516/18, I FSK 1649/18, uwzględniające zalecenia Trybunału. Tym samym, NSA orzekł na korzyść podatników, dostrzegając, że zastosowanie stawki VAT w wysokości 8% w zakresie w jakim zrównuje się opodatkowanie VAT sprzedaży posiłków na miejscu i na wynos, narusza zasadę neutralności VAT. NSA wskazał, że dostaw towarów realizowanych w systemie sprzedaży „drive in” i „walk through”, „food court” i „wewnątrz punktów sprzedaży” nie należy utożsamiać z usługą gastronomiczną.
WSA w ślad za NSA
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w dziewięciu wyrokach z dnia 19 października 2021 roku (sygn. akt III SA/Wa 660/19, III SA/Wa akt 661/19, III SA/Wa 662/19, III SA/Wa 2047/19, III SA/Wa 2064/19, III SA/Wa 869/19, III SA/Wa 691/19, III SA/Wa 692/19, III SA/Wa 693/19), potwierdził, że dla dostaw dań gotowych na wynos zastosowanie powinna mieć stawka VAT w wysokości 5%. W ustnym uzasadnieniu, WSA w Warszawie wskazał, że w całości podziela pogląd NSA z przytoczonego uprzednio rozstrzygnięcia w sprawach łączonych.
Naruszenie zasady zaufania do działania organów podatkowych
Dodatkowo, istotnym jest fakt, iż WSA w Warszawie zwrócił uwagę na naruszenie zasady zaufania do działania organów podatkowych. Przedsiębiorcy z branży gastronomicznej – zdaniem Sądu – opodatkowując sprzedaż produktów żywnościowych 5% stawką podatku VAT działali bowiem w przekonaniu, że jest ona stawką właściwą, skoro w obiegu prawnym (do wydania przez Ministra Finansów interpretacji ogólnej, a więc do czerwca 2016 roku) znajdowało się wiele interpretacji w zakresie prawa podatkowego potwierdzających prawidłowość takiego opodatkowania. W związku z tym, WSA w Warszawie ocenił, iż organy podatkowe nie mogą żądać od podatników zwrotu podatku VAT, a co więcej – nawet w zakresie tych dostaw produktów, w ramach których klient końcowy zdecydował się skorzystać wówczas na miejscu.
Równe traktowanie przedsiębiorców
WSA w Warszawie przychylił się także do zarzutu Rzecznika MŚP (przy udziale którego toczyły się postępowania sądowo-administracyjne) w zakresie skutków procesowych bezdecyzyjnego zwrotu nadpłaty podatku. Organy podatkowe były zobowiązane wszczynając postępowanie podatkowe, by najpierw wykazać wystąpienie kwalifikowanych przesłanek umożliwiających wzruszenie ostatecznego bezdecyzyjnego zwrotu nadpłaty podatku, tak, by nie stawiać podatników w gorszej sytuacji od tych, którzy otrzymali zwrot nadpłaty podatku w wyniku wydania decyzji o stwierdzeniu nadpłaty podatku. Dodać należy, iż w przypadku bezdecyzyjnego zwrotu podatku, nadpłata jest bowiem zwracana bez oprocentowania (inaczej, jeśli organ podatkowy nie zwróci nadpłaty w ciągu 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku).
Tym samym, zachęcamy by na kanwie korzystnych rozstrzygnięć sądów administracyjnych, podatnicy wykorzystali możliwość wznowienia postępowań, w których toczyli uprzednio spory z organami podatkowymi w kwestii stawki VAT.
W przypadku zaś rodzących się pytań i wątpliwości, zarówno w sferze VAT, jak i we wszelkich kwestiach podatkowych – zachęcamy Państwa serdecznie do kontaktu.
