Według założeń Polityki Energetycznej Polski do 2040 r. (PEP2040) moc elektryczna zainstalowana w OZE ma stanowić blisko 50% łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej w polskim systemie elektroenergetycznym. Coraz większy udział zależnych od pogody odnawialnych źródeł energii (dalej jako: „OZE”) w systemie pociągnie za sobą także wzrost znaczenia źródeł stabilizujących oraz służących utrzymaniu parametrów jakościowych energii elektrycznej w skali kraju. W tym kontekście wielką rolę mogą pełnić elektrownie szczytowo-pompowe.
Obecnie w Polsce funkcjonuje 6 elektrowni szczytowo-pompowych. Podnosi się jednak, że w naszym kraju od lat nie powstała jednak żadna nowa elektrownia szczytowo-pompowa. Powodem takiego stanu rzeczy jest m.in. to, że wiele obowiązujących aktów prawnych zawierających przepisy regulujące OZE nie znajduje zastosowania do elektrowni szczytowo-pompowych. Ponadto ze względu na to, że budowa lub modernizacja elektrowni szczytowo-pompowych nie są kwalifikowane jako inwestycje celu publicznego, wymagają one przeprowadzenia standardowego procesu inwestycyjnego. Ze względu na znaczny rozmiar inwestycji w zakresie elektrowni szczytowo-pompowych oraz ich wieloetapowość inwestycje te podlegają wielu rozproszonym wymogom administracyjnym.
Rozwiązaniem istniejących problemów ma być ustawa o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie elektrowni szczytowo-pompowych, której projekt przedstawiony został na początku listopada tego roku na stronie Rządowego Centrum Legislacyjnego (numer wykazu: UD 453, dalej jako: „projekt ustawy”). Proponowana regulacja ma na celu przede wszystkim zebranie przepisów dotyczących inwestycji w zakresie elektrowni szczytowo-pompowych w jednym akcie prawnym, a także przyspieszenie i uproszczenie procedury związanej z uzyskaniem odpowiednich decyzji czy zgód niezbędnych do powstania tego rodzaju inwestycji.
Nowe definicje w projekcie ustawy
W przepisach projektu ustawy zawarto definicje m.in. elektrowni szczytowo-pompowej, inwestycji w zakresie elektrowni szczytowo-pompowej oraz inwestycji towarzyszącej. Zgodnie z projektowanymi przepisami elektrownia szczytowo-pompowa rozumiana będzie jako wyodrębniony zespół urządzeń wraz z obiektami związanymi z nimi technicznie lub funkcjonalnie, służący do magazynowania energii elektrycznej poprzez wytwarzanie energii elektrycznej i wyprowadzanie mocy w wyniku procesu przemiany energii elektrycznej w energię potencjalną wody pompowanej do górnego zbiornika i przemiany energii potencjalnej wody magazynowanej w zbiorniku górnym w wyniku pompowania lub na skutek dopływu naturalnego w energię elektryczną.
Jak wskazano w uzasadnieniu projektu ustawy, ujęcie w definicji magazynowania energii elektrycznej pozwoli elektrowniom szczytowo-pompowym funkcjonować i rozliczać się na zasadach przewidzianych w ustawie z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz. U. z 2022 r. poz. 1385) dla magazynów energii elektrycznej. Dzięki takiemu rozwiązaniu elektrownie szczytowo-pompowe, traktowane do tej pory jako jednostki wytwórcze […], będą mogły wejść w „reżim” przepisów regulujących działalność gospodarczą w zakresie magazynowania energii elektrycznej. Tym samym elektrownie szczytowo-pompowe nie będą musiały ubiegać się już m.in. o uzyskanie koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej i ponosić związanej z tym opłaty koncesyjnej.
Inwestycja w zakresie elektrowni szczytowo-pompowej jako inwestycja celu publicznego
Obecnie, aby zrealizować inwestycję w zakresie budowy elektrowni szczytowo-pompowej, należy uzyskać szereg decyzji i opinii z odrębnych postępowań administracyjnych. W rezultacie cały proces inwestycyjny trwa tyle, co klasyczna inwestycja. Projekt ustawy zakłada zaliczenie inwestycji w zakresie elektrowni szczytowo-pompowej jako inwestycji celu publicznego w rozumieniu przepisów o gospodarce nieruchomościami. Projektodawcy wskazują w uzasadnieniu, że dzięki takiemu rozwiązaniu przepisy Ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (poza kilkoma wyjątkami) nie będą miały zastosowania do przygotowywania projektów dotyczących realizacji elektrowni szczytowo-pompowych, a przepisy Ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami stosowane będą jedynie w zakresie nieuregulowanym w projektowanej ustawie.
Dodatkowo decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie elektrowni szczytowo-pompowej wiązać będzie właściwe organy przy sporządzaniu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a także w zakresie wydawania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz pozwolenia na budowę.
Zakwalifikowanie elektrowni szczytowo-pompowej jako inwestycji celu publicznego w znacznym stopniu ułatwi również proces pozyskiwania gruntów na potrzeby realizacji inwestycji.
Ustalenie lokalizacji inwestycji w zakresie elektrowni szczytowo-pompowej
Zgodnie z art. 50 ust. 1 Ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tj. z dnia 28 stycznia 2022 r., Dz. U. z 2022 r. poz. 503) inwestycja celu publicznego jest lokalizowana na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku jego braku – w drodze decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.
Zgodnie z projektem ustawy decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie elektrowni szczytowo-pompowej będzie wydawana przez właściwego miejscowo wojewodę w terminie miesiąca od dnia złożenia przez inwestora wniosku o wydanie decyzji. Wniosek o wydanie decyzji o ustalenie lokalizacji inwestycji w zakresie elektrowni szczytowo-pompowej będzie musiał zawierać szczegółowe informacje i dane, a dodatkowo wymagane będzie załączenie do niego określonych w projekcie ustawy opinii.
Aby przyspieszyć proces inwestycyjny związany z budową elektrowni szczytowo-pompowej, projektodawcy wprowadzili ograniczenia czasowe dla organów administracji publicznej, polegające m.in. na obowiązku wydania przez właściwe organy wymaganych do złożenia wniosku o ustalenie lokalizacji inwestycji opinii w terminie nie dłuższym niż 14 dni od dnia otrzymania wniosku czy obowiązku wydania zgody wodnoprawnej w odniesieniu do inwestycji w zakresie elektrowni szczytowo-pompowej w ciągu 30 dni od dnia złożenia wniosku o jej wydanie.
Podsumowanie
Projektodawcy, na wzór innych tzw. specustaw, przewidzieli szereg uproszczeń w procedurze administracyjnej związanej z budową elektrowni szczytowo-pompowych. Na aprobatę zasługuje konsolidacja przepisów dotyczących elektrowni szczytowo-pompowych w jednym akcie prawnym czy wprowadzenie nowych definicji. Dobrym rozwiązaniem jest kwalifikacja inwestycji w zakresie elektrowni szczytowo-pompowych jako inwestycji celu publicznego. Projekt ustawy wraz z uzasadnieniem dostępny jest na stronie Rządowego Centrum Legislacyjnego (https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12365909).
Skontaktuj się
