Ulga badawczo-rozwojowa oraz IP BOX cieszą się dużą popularnością szczególnie w branży informatycznej. Wielu podatników zwraca się do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (DKIS) z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej, żeby potwierdzić możliwość skorzystania w danym przypadku z danej ulgi. DKIS jednak dość niechętnie wyraża stanowisko w tej sprawie i skutecznie próbuje zniechęcić podatników do składania wniosków. W związku z tym dość powszechną praktyką organów jest wysyłanie podatnikom bardzo dużej liczby pytań w celu usunięcia braków formalnych. Niektóre pytania, choć brzmią niewinnie, mogą okazać się pułapką.
Szkodliwa praktyka DKIS
W wielu wnioskach o wydanie interpretacji indywidualnej podatnicy pytają, czy prowadzona przez nich działalność gospodarcza spełnia definicję działalności badawczo-rozwojowej w rozumieniu art. 5a pkt 38-40 ustawy o PIT (lub art. 4a pkt 26-28 ustawy o CIT). Definicje zawarte w ww. przepisach odwołują się do przepisów ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, co niewątpliwie utrudnia dokonywanie prawidłowej wykładni przepisów, dlatego organy podatkowe próbują uniknąć odpowiedzi na tego typu zapytania. Bardzo często starają się przerzucić ciężar oceny prawnej deklarowanych faktów i rozstrzygnięcia spornej kwestii na podatnika. Organ interpretacyjny zadaje pytanie, w którym wymaga od podatnika samodzielnego dokonania kwalifikacji prawnej. Żąda wskazania, czy prowadzona działalność spełnia definicję działalności badawczo-rozwojowej. W ten sposób DKIS próbuje włączyć jako element stanu faktycznego kwalifikację prawną dokonaną przez podatnika. Takie postępowanie sprawia, że instytucja interpretacji indywidualnej traci sens.
Wiążąca moc interpretacji
Należy mieć na uwadze, że funkcja ochronna interpretacji nie znajdzie zastosowania, gdy rzeczywisty stan faktyczny (lub zdarzenie przyszłe) będzie się różnić od zadeklarowanego. Organ interpretacyjny jest bowiem związany opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Podatnik składa oświadczenie (pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania), że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego. Wnioskodawca jest zobowiązany do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej w tej sprawie. Powyższe wynika z przepisów Ordynacji podatkowej.
Natomiast rolą organu interpretacyjnego jest dokonanie oceny prawnej przedstawionych w opisie stanu faktycznego zdarzeń i prawidłowości zaprezentowanego we wniosku stanowiska podatnika. Przy czym, jeżeli przepisy podatkowe odwołują się do innych gałęzi prawa, organ podatkowy interpretacyjny dokonać wykładni takich przepisów, o ile jest to konieczne dla rozstrzygnięcia kwestii ściśle podatkowych.
W związku z powyższym, dokonując samodzielnej kwalifikacji prawnej w opisie stanu faktycznego, podatnik może narazić się na utratę waloru ochronnego wynikającego z zastosowania się do wydanej interpretacji indywidualnej. W takim przypadku DKIS potraktuje dokonaną kwalifikację prawną jako element stanu faktycznego.
Odmowa wydania interpretacji
Jeżeli podatnik nie udzieli odpowiedzi na zadane przez DKIS pytania lub odpowie w ocenie organu w sposób nieprecyzyjny, DKIS bardzo często odmawia wydania interpretacji indywidualnej. Organy interpretacyjne w takich przypadkach argumentują, że podatnik nie usunął wszystkich braków formalnych, co jest podstawą wydania postanowienia o pozostawieniu wniosku bez rozpatrzenia. W ocenie DKIS udzielenie odpowiedzi na zadane pytania jest konieczne, bowiem często ustalenie, czy dana działalność spełnia definicję działalności badawczo-rozwojowej, stanowi podstawę do rozstrzygnięć dalszych kwestii.
Sądy przychodzą z pomocą podatnikom
Na szczęście dla podatników sądy zaczynają kwestionować niekorzystną dla podatników praktykę DKIS. Przykładem może być orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA) w Warszawie z 24 września 2021 r. (sygn. akt III SA/Wa 381/21), w którym sąd potwierdził, iż obowiązek udzielenia pisemnej interpretacji nie może ograniczać się wyłącznie do ustaw zawierających stricte przepisy prawa podatkowego, bowiem nie tylko w tych ustawach uregulowano parametry, od których zależy opodatkowanie i jego wysokość. W ocenie sądu przyjęcie odmiennego stanowiska wypaczyłoby sens wydawania interpretacji i nie zapewniłoby wnioskodawcom ochrony, o której mowa w Ordynacji podatkowej.
Z kolei w orzeczeniu WSA w Warszawie z dnia 20 września 2021 r. (sygn. akt III SA/Wa 520/21) sąd podkreślił również, że organ interpretacyjny nie jest uprawniony do żądania od wnioskodawcy kwalifikacji prawnej zadeklarowanych faktów lub zdarzenia przyszłego, i to nie tylko kwalifikacji ściśle prawnopodatkowej, ale też według przepisów innych gałęzi prawa, o ile uprzednia kwalifikacja według tych innych gałęzi jest konieczna dla odpowiedzi na pytanie ściśle podatkowe.
Analogiczny pogląd został zaprezentowany również w orzeczeniach WSA w Warszawie z dnia 20 września 2021 roku (sygn. akt III SA/Wa 520/21 i III SA/Wa 521/21) oraz z dnia 29 czerwca 2020 r. (sygn. akt III SA/Wa 853/20).
Stanowisko zawarte w wyrokach WSA w ostatnim czasie podtrzymuje również Naczelny Sąd Administracyjny (przykładowo orzeczenia z dnia 9 września 2022 r. o sygn. akt II FSK 1472/21; II FSK 1473/21, II FSK 1474/21).
Szansa dla podatników
Trudno nie zgodzić się ze stanowiskiem sądów w zakresie uchylania się od wydania interpretacji podatkowej przez DKIS. Mamy nadzieję, że praktyka orzecznicza przyczyni się do zmiany sposobu postępowania organów interpretacyjnych, które bardzo często próbują uniknąć rozstrzygnięcia problematycznych kwestii. Przytoczone wyżej orzeczenia potwierdzają, iż DKIS nie może zmuszać podatnika do oceny kwalifikacji prawnej, gdyż do tego zobowiązany jest organ podatkowy, a dotychczasowa praktyka DKIS może pozbawić waloru ochronnego wynikającego z zastosowania się do interpretacji.
Składając wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej potwierdzającej prawo do skorzystania z ulgi badawczo rozwojowej lub ulgi IP BOX, warto skorzystać z usług doradcy podatkowego. Należy bowiem pamiętać, iż nieodpowiednie sformułowanie wniosku może doprowadzić do utraty mocy wiążącej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego. A to spowoduje szereg negatywnych konsekwencji dla podatnika, w tym brak możliwości skorzystania z ulgi podatkowej.
Natomiast w przypadku otrzymania postanowienia o odmowie wydania interpretacji indywidualnej korzystnym rozwiązaniem może okazać się wejście na drogę sądową. Szansą dla podatników mogą okazać się bowiem korzystne stanowiska sądów administracyjnych, dzięki którym możliwe będzie uzyskanie interpretacji indywidualnej, która będzie miała walor ochronny.
Skontaktuj się
