W związku z wejściem w życie przepisów „Polskiego ładu” związanych z obciążeniem przychodów składką zdrowotną osoby uczestniczące w spółkach poszukują sposobów na uniknięcie albo zmniejszenie wysokości tej daniny. Jedną z metod ograniczenia kosztów dla wspólników spółek z o.o. jest przyznanie im wynagrodzenia z tytułu powtarzających się świadczeń niepieniężnych określonych w umowie spółki na podstawie przepisu art. 176 KSH. Przy czym rozwiązanie to niesie w praktyce poważne ryzyko związane z nieprawidłową implementacją. Jego wdrożenie wymaga więc staranności w interpretacji przepisów i właściwego sformułowania postanowień umowy spółki.
Obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego objęte są tylko te osoby, które zostały wymienione w art. 66 ust. 1 Ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Katalog ten jest zamknięty. Takie stanowisko prezentuje Sąd Najwyższy w utrwalonej linii orzeczniczej. We wspomnianym przepisie nie ma mowy o wspólnikach spółki z o.o. pobierających wynagrodzenie z tytułu świadczeń na rzecz spółki, o jakich mowa w art. 176 § 1 KSH. Taki przychód nie będzie więc stanowił podstawy do naliczenia składki.
Należy jednak zwrócić uwagę, że nie każde świadczenie wspólnika na rzecz spółki będzie spełniało przesłanki określone w art. 176 § 1 KSH. By tak się stało, muszą zostać spełnione trzy warunki. Po pierwsze obowiązek wspólnika musi wynikać z umowy spółki, w której określa się w szczególności rodzaj i zakres świadczeń wspólnika. Po drugie świadczenia wspólnika muszą mieć charakter niepieniężny. Zagadnienie niepieniężności nie powoduje jednak trudności w stosowaniu przepisu. Trzeci warunek – powtarzalność świadczeń, jest, jak wynika z naszej praktyki, często mylnie interpretowany, co prowadzi do błędnej implementacji rozwiązania do umowy spółki.
Świadczenia powtarzające się mają charakter periodyczny (dokonywane są raz na jakiś czas, np. raz w miesiącu czy kwartale) i jednocześnie nie mają charakteru ciągłego ani stałego. Definicji tej nie spełnia stałe doradzanie spółce, czy ciągłe dostarczanie usług dokonywane według potrzeb spółki. Takie stanowisko potwierdził Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia w interpretacji indywidualnej z dnia 02.02.2022 r., sygn.: BP.5132.5.2022, uznając, że świadczona przez wspólnika według zapotrzebowania spółki sprzedaż produktów i usług oferowanych przez spółkę, prowadzenie działań marketingowych na potrzeby spółki, organizacja oraz prowadzenie szkoleń grupowych i indywidualnych dla współpracowników oraz kandydatów do współpracy, prowadzenie działań rekrutacyjnych, przygotowywanie okresowych analiz i raportów, do których zobowiązana jest spółka przepisami prawa, a także przygotowywanie i dokonywanie zmian w procedurach i regulaminach firmy mają charakter ciągły, nie są więc świadczeniami, o jakich mowa w art. 176 § 1 KSH.
Nasze doświadczenia wskazują, że błąd wskazany w przywołanej wyżej decyzji popełnia wiele spółek. Poprawną praktykę wskazał zaś Prezes NFZ w innej interpretacji indywidualnej (z dnia 31.01.2022 r., sygn.: BP.5132.6.2022). Organ uznał za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy dotyczące niepodlegania obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu wspólnika w stanie faktycznym, w którym, na mocy postanowień umowy spółki wspólnik zobowiązany będzie do: przeprowadzenia remanentu raz w miesiącu, przeprowadzenia w każdym roku kalendarzowym przynajmniej jednego szkolenia wewnętrznego dla pracowników, tworzenia raz na pół roku autorskiego programu komputerowego, składania co najmniej jednego zamówienia sprzętu w każdym miesiącu, dokonania odbioru sieci, co najmniej raz w roku kalendarzowym. Choć wątpliwości może budzić nieprecyzyjność postanowień spowodowana użyciem określeń „co najmniej” i „przynajmniej” w odniesieniu do częstotliwości świadczeń, należy uznać, że usługi wskazane w umowie spółki całą pewnością nie mają mieć charakteru ciągłego. W naszej ocenie stanowisko prezentowane przez organ we wskazanej decyzji jest właściwe i nie powinno być kwestionowane. Przy czym dla upewnienia się, czy projektowane postanowienia umowy spółki wywołają zamierzony skutek, tj. brak podlegania obowiązkowym składkom na ubezpieczenie zdrowotne, można na podstawie przepisów Prawa przedsiębiorców wystąpić do Prezesa NFZ o wydanie interpretacji indywidualnej.
Skontaktuj się
