Ustawa Prawo zamówień publicznych (dalej PZP) wymienia szereg sytuacji, kiedy zamawiający zobowiązany jest do odrzucenia oferty. Jednym z takich przypadków jest sytuacja, gdy oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia (art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy PZP). Jednakże zamawiający jest w pierwszej kolejności zobowiązany do wezwania wykonawcy do złożenia wyjaśnień, w tym dowodów w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części składowych jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia lub budzą wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi w dokumentach zamówienia lub wynikającymi z odrębnych przepisów (art. 224 ust. 1 ustawy PZP).
Kiedy wystąpi rażąco niska cena? Prawodawca wskazuje, że wtedy gdy cena całkowita danej oferty jest niższa o co najmniej 30% od wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert niepodlegających odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 1 i 10 PZP (chyba, że rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia) lub gdy cena jest niższa o co najmniej 30% od wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, zaktualizowanej z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu postępowania, w szczególności istotnej zmiany cen rynkowych.
W rozstrzyganej przez Krajową Izbę Odwoławczą (dalej KIO) sprawie z 16.03.2021 r., sygn. KIO 600/2 zamawiający wezwał wykonawcę do złożenia stosownych wyjaśnień, wskazując, że powinny być one sprecyzowane; zawierać konkretne założenia, kalkulacje i dowody. Jednakże wykonawca nie udowodnił należycie dlaczego był w stanie obniżyć cenę zamówienia, twierdząc tylko ogólnie, że otrzymuje dofinansowanie PFRON do wynagrodzenia niektórych pracowników. Wykonawca nie przedstawił stosownych dowodów by poprzeć swoje stanowisko, choć wystarczyłoby gdyby przedstawił przykładowo zanonimizowane umowy o pracę, wyciągi z ksiąg rachunkowych czy listy płac.
Zamawiający pomimo braku stosownych dowodów podjął decyzję o akceptacji oferty zawierającej rażąco niską cenę w stosunku do innych ofert. KIO zarzuciła zamawiającemu, że bazował on na własnych domysłach i naruszył tym samym zasadę równego traktowania wykonawców. W rezultacie w wyroku KIO nakazała zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej oraz powtórzenie czynności badania i oceny ofert, w tym odrzucenie oferty wykonawcy.
Warto podkreślić, że omawianym wyroku KIO wskazał, że poziom skomplikowania przedmiotu zamówienia czy też sama wartość zamówienia nie zwalnia wykonawcy z obowiązku przedstawienia dowodów potwierdzających wiarygodność okoliczności przedstawianych w celu wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny.
Na podstawie powyższego przykładu należy przyjąć, iż każdy wykonawca w przypadku otrzymania wezwania do złożenia wyjaśnień powinien oprzeć je na stosownych dowodach. Jak wskazano
w wyroku KIO sygn. KIO 600/2 dowody te powinny być „konkretne, wyczerpujące i rozwiewające wątpliwości co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi w SWZ lub wynikającymi z odrębnych przepisów”. Wykonawca powinien wskazać dokładnie dzięki jakim czynnikom był w stanie obniżyć cenę oraz w jakim stopniu te czynniki przyczyniły się do obniżenia danej ceny.
Eksperci naszego działu prawnego chętnie doradzą Państwu we wszelkich zagadnieniach związanych z problematyką prawa zamówień publicznych.
Skontaktuj się
