Wojewódzki Sad Administracyjny w Warszawie wydał przełomowy wyrok w dniu 21 października 2022 r. (sygn. akt III SA/Wa 2206/22), zawężający kompetencje Naczelników Urzędu Celno-Skarbowego (dalej: „UCS”). Zgodnie z nim naczelnicy UCS nie mogą zażądać nałożenia blokady na rachunki bankowe. Ich dotychczasowe działania oparte były na rozporządzeniu, które straciło już moc prawną. Nie wprowadzono jednak nowych przepisów, w związku z czym powstała usterka legislacyjna.
Uprawnienia szefa KAS
Szef Krajowej Administracji Skarbowej (dalej: szef KAS) może zażądać blokady (do 3 dni) oraz przedłużenia blokady (do 3 miesięcy – gdy zachodzi obawa, że zobowiązanie podatkowe nie zostanie wykonane) rachunków bankowych podmiotów kwalifikowanych (osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, osoba prawna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną), jeśli istnieje podejrzenie wykorzystywania przez te podmioty działalności banków lub SKOK-ów do wyłudzeń skarbowych. Wynika to z art. 119zv i 119zw Ordynacji podatkowej.
Nielegalne praktyki naczelników Urzędów Celno-Skarbowych wynikające z luki prawnej
Na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 119zma Ordynacji podatkowej, wydane zostało 29 sierpnia 2020 r. rozporządzenie MF, upoważniające również naczelników UCS do powyższych działań. Wspomniany przepis (art. 119zma Ordynacji podatkowej) został uchylony ustawą o zmianie niektórych ustaw w celu automatyzacji załatwiania niektórych spraw przez KAS z dnia 8 sierpnia 2022 r. (obowiązującej od dnia 7 lipca 2022 r.), która w przepisie przejściowym zachowuje czasowo w mocy m.in. przepisy wykonawcze upoważniające naczelników UCS do wykonywania niektórych zadań szefa KAS – jednak w zakresie w jakim nie obejmuje to blokady rachunków bankowych.
W związku z powyższym, kompetencja żądania nakładania blokad pozostaje obecnie jedynie w gestii szefa KAS. Mimo to naczelnicy UCS w dalszym ciągu skutecznie wydają takie żądania do banków lub SKOK-ów.
Przełomowy wyrok
WSA w Warszawie wydał wyrok w tej sprawie zgodnie z którym zasądził bezprawność takiego działania. Sprawa dotyczyła spółki, która zaskarżyła postanowienie naczelnika UCS o przedłużeniu blokady rachunku bankowego, które miało miejsce po 7 lipca 2022 r., a więc już po czasie, gdy naczelnik UCS miał do tego kompetencje. Wyrok jest na ten moment nieprawomocny.
Reakcja na wyrok WSA i szybkie łatanie luki prawnej
Na stronie Rządowego Centrum Legislacji, został opublikowany projekt rozporządzenia MF w sprawie upoważnienia do wykonywania zadań z zakresu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych. Na podstawie art. 11b ust. 1 ustawy o KAS ma ono nadawać te same upoważnienia naczelnikom UCS co rozporządzenie z 2020 r. W związku z tym, czynić będzie kompetentnymi naczelników UCS do nakładania blokad na rachunkach bankowych. Rozporządzenie to zakłada, że w okresie od dnia 7 lipca 2022 r. do dnia poprzedzającego dzień jego wejścia w życie, czynności podejmowane na podstawie upoważnienia zawartego we wspomnianym wcześniej rozporządzeniu MF z dnia 29 sierpnia 2020 r. – są ważne. Projekt jest na etapie uzgodnień. Poinformujemy Państwa, jeśli projekt pomyślnie przejdzie kolejne etapy legislacyjne i zacznie obowiązywać.
Jeśli mają Państwo pytania lub wątpliwości dotyczące omówionego zagadnienia, nasi eksperci chętnie udzielą odpowiedzi.
Zapraszamy do kontaktu!
Skontaktuj się
