Dnia 22 kwietnia 2021 roku zapadł długo wyczekiwany wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w przedmiocie stawki VAT dotyczącej transakcji sprzedaży artykułów żywnościowych i posiłków gotowych do natychmiastowego spożycia na miejscu lub na wynos (C-703/19).
Zarys sprawy C-703/19
Postępowanie dotyczyło franczyzobiorcy prowadzącego działalność w Polsce w ramach sieci placówek gastronomicznych szybkiej obsługi. W wyniku przeprowadzonej u niego kontroli, organ podatkowy ocenił, że cała działalność powinna zostać zakwalifikowana jako „usługi związane z wyżywieniem”, które podlegają opodatkowaniu VAT według stawki 8%, nie zaś jako dostawy „gotowych dań”, do których ma zastosowanie obniżona stawka VAT wynosząca 5%. W toku sprawy z pytaniem prejudycjalnym do TSUE wystąpił Naczelny Sąd Administracyjny, który wyraził swą wątpliwość w zakresie tego, czy sprzedaż dań gotowych mieści się w ujęciu definicyjnym „usługi restauracyjnej” w danych okolicznościach:
- sprzedawca udostępnia kupującym infrastrukturę umożliwiającą spożycie nabytego posiłku na miejscu (z wydzieloną przestrzenią przeznaczoną do konsumpcji i dostępem do toalet);
- brak jest wyspecjalizowanej obsługi kelnerskiej;
- nie występuje serwis w ścisłym znaczeniu;
- proces zamówień jest uproszczony i częściowo zautomatyzowany;
- klient ma ograniczone możliwości personalizacji zamówienia.
Stanowisko TSUE
Trybunał dostrzegł, że każdej sprzedaży towaru zawsze towarzyszy pewien minimalny zakres świadczonych usług. Należy zatem rozróżnić sytuacje, w których dostawa żywności jest tylko jedną ze składowych, od sytuacji, w których w znacznej mierze dominują usługi. To ten drugi przypadek – w ocenie Trybunału – kwalifikujemy jako świadczenie usług. Szereg czynników takich jak:
- obecność kelnerów;
- istnienie obsługi (w tym przekazywanie zamówień do kuchni, układanie dań na talerzach i serwowanie ich klientom);
- istnienie zamkniętych i utrzymywanych w odpowiedniej temperaturze pomieszczeń przeznaczonych do konsumpcji żywności, szatni i toalet;
- wyposażenie w postaci naczyń, mebli i sztućców,
w świetle wydawanego już wcześniej orzecznictwa uznawano za „odpowiednie usługi wspomagające” dedykowane usłudze restauracyjnej i cateringowej. Niemniej jednak, nie rozstrzyga to jeszcze o ostatecznej kwalifikacji. Jak doprecyzował TSUE – przeważający element transakcji w usługach złożonych należy określić bowiem w oparciu o punkt widzenia konsumenta. Mianowicie, kiedy ten nie zdecyduje się na skorzystanie z udostępnionych zasobów materialnych i ludzkich, nie przesądzają one o kwalifikacji. W takich przypadkach – jak orzekł Trybunał – nie upatruje się występowania usług wspomagających i przedmiotowe transakcje uznawać należy za dostawy towarów. To zaś w ramach dorobku orzeczniczego stanowi novum z uwagi na przeniesienie ciężaru oceny na aspekt decyzyjny konsumenta.
Skutki orzeczenia TSUE
Wnioski wypływające z rozstrzygnięcia TSUE wskazują, iż prośba konsumenta o danie „na wynos”, powinna wiązać się z zakwalifikowaniem transakcji jako dostawy towaru i zastosowaniem obniżonej stawki VAT w wysokości 5% do końca czerwca 2020 roku (przed wejściem w życie nowej matrycy stawek VAT). Dopiero chęć skorzystania przez konsumenta z zasobów materialnych i ludzkich oferowanych przez podatnika, powinna rzutować na ocenę transakcji właściwą dla aspektu usługowego. Stąd, należy ocenić, iż orzeczenie TSUE jest dla podatników pozytywne. Szczególnie w czasie, w którym sektor gastronomiczny doświadcza szeregu negatywnych skutków pandemii. Orzeczenie Trybunału stawia przed podatnikami możliwość wznowienia postępowań, w których spierają się z organami podatkowymi w kwestii stawki VAT.
W przypadku rodzących się pytań i wątpliwości, zarówno w sferze VAT, jak i we wszelkich kwestiach podatkowych – zachęcamy Państwa do kontaktu.
Skontaktuj się
