Od początku 2021 r. uczestnicy rynku zamówień publicznych mierzą się z nową rzeczywistością. 23 marca br. Urząd Zamówień Publicznych opublikował materiał poświęcony mediacji i innym sposobom polubownego rozwiązywania sporów w zamówieniach publicznych, przedstawiający rys historyczny instytucji, jak również koncentrujący się na rozwiązaniach zawartych w nowym Pzp. Jakie rozwiązania zaproponował ustawodawca?
Jeszcze do niedawna zawieranie ugód w sporach powstałych na tle wykonywania umów o zamówienia publiczne stanowiło nie lada rzadkość. Za takim stanem rzeczy stał fakt, że ustawodawca po raz pierwszy uregulował kwestię alternatywnych metod rozwiązywania sporów z zamówieniach publicznych dopiero
w ustawie z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (dalej: Ustawie), a w okresie poprzedzającym to wydarzenie, strony bardzo często nie były świadome istnienia metod, które pozwolą im dojść do konsensusu w sposób dobrowolny i zadowalający dla każdej z nich.
Alternatywne metody rozwiązywania sporów (Alternative Dispute Resolution, ADR) są rozwiązaniem mniej kosztownym i czasochłonnym od tradycyjnego procesu sądowego. Pozwalają na większe zaangażowanie stron w postępowanie, a także dają im poczucie kontroli nad wspomnianym sporem i jego rozwiązaniem. Do najpopularniejszych z nich należą mediacja oraz koncyliacja, warto jednak zaznaczyć, że katalog metod dopuszczonych na gruncie art. 591 ma charakter otwarty.
Zgodnie z uzasadnieniem Ustawy Pzp, mediacja stanowi próbę doprowadzenia do ugodowego, satysfakcjonującego strony rozwiązania sporu na drodze dobrowolnych negocjacji prowadzonych przy udziale trzeciej osoby, neutralnego i bezstronnego mediatora, który wspiera przebieg negocjacji, łagodzi powstające napięcia i pomaga w dojściu do porozumienia.
Koncyliacja polega natomiast na rozpatrzeniu sporu przez niezależnego koncyliatora albo specjalną komisję koncyliacyjną. Może to być komisja stała lub powołana ad hoc przez strony sporu. Podstawowym zadaniem koncyliatora lub komisji koncyliacyjnej jest zaproponowanie rozstrzygnięcia, które byłoby do przyjęcia przez strony sporu albo pozwoliłoby im na wypracowanie własnego rozwiązania sporu.
Aby skorzystać z ADR wystarczy, że którakolwiek ze stron umowy złoży wniosek o przeprowadzenie mediacji lub inne polubowne rozwiązanie sporu do Sądu Polubownego przy Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, wybranego mediatora albo osoby prowadzącej inne polubowne rozwiązanie sporu. Co istotne, aby wszczęcie postępowania było możliwe, przedmiot sporu musi mieć charakter majątkowy i konieczne jest istnienie tzw. zdatności ugodowej. Zawarcie ugody nie jest bowiem możliwe w sprawach, które nie mogą być rozwiązane na drodze sądowej lub są wyłączone spod jurysdykcji krajowej sądów polskich, a także gdy jest ona sprzeczna z prawem, zasadami współżycia społecznego lub zmierza do obejścia prawa. Gdy szacunkowa wartość zamówienia została ustalona jako równa lub przekraczająca w złotych równowartość kwoty 10 000 000 euro dla dostaw lub usług oraz 20 000 000 euro dla robót budowlanych oraz wartość przedmiotu sporu przewyższa 100 000 złotych, sąd kieruje strony do mediacji lub innego polubownego rozwiązania sporu do Sądu Polubownego przy Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej obowiązkowo, chyba że wcześniej same dobrowolnie wskazały mediatora albo osobę prowadzącą inne polubowne rozwiązanie sporu.
Nasi eksperci z działu prawnego chętnie odpowiedzą na wszelkie Państwa pytania oraz wątpliwości dotyczące problematyki zamówień publicznych. Zapraszamy do kontaktu.
Skontaktuj się
