Realizacja zamówień publicznych wiąże się często z koniecznością powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy. W tym celu strony zawierają odpowiednią umowę, na podstawie której podwykonawca zobowiązuje się do wykonania części zamówienia, a generalny wykonawca do zapłaty określonego wynagrodzenia. Jak kształtuje się odpowiedzialność generalnego wykonawcy za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy i jakie są konsekwencje braku jego zapłaty?
Warunki powstania solidarnej odpowiedzialności zamawiającego i generalnego wykonawcy
Co do zasady, obowiązek zapłaty wynagrodzenia należnego podwykonawcy z tytułu wykonanych przez niego robót budowlanych spoczywa solidarnie na zamawiającym i wykonawcy generalnym.
Ustawodawca przewidział jednak pewne rozwiązania, dzięki którym solidarna odpowiedzialność zamawiającego i wykonawcy za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy w ogóle nie powstanie. Warunkiem odpowiedzialności zamawiającego jest wcześniejsze przedłożenie mu umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są dostawy lub usługi, lub akceptacja przez zamawiającego umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane.
Zamawiający może zgłosić przed zawarciem umowy o podwykonawstwo o roboty budowlane zastrzeżenia do jej projektu lub skorzystać z możliwości wniesienia sprzeciwu do już zawartej umowy. Niezgłoszenie takiego sprzeciwu w terminie określonym w umowie o roboty budowlane uważa się za akceptację umowy o podwykonawstwo przez zamawiającego, a tym samym powstanie solidarnej odpowiedzialności za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy.
Bezpośrednia zapłata wynagrodzenia podwykonawcy przez zamawiającego
W niektórych wypadkach więc odpowiedzialność za zapłatę wymagalnego wynagrodzenia należnego podwykonawcy może spoczywać na zamawiającym. Przerzucenie odpowiedzialności na zamawiającego następuje, gdy wykonawca generalny uchyla się od zapłaty wynagrodzenia przysługującego podwykonawcy z tytułu umowy, której przedmiotem są roboty budowlane, dostawy lub usługi.
Warto zaznaczyć, że odpowiedzialność zamawiającego za wypłatę wynagrodzenia podwykonawcy nie jest nieograniczona. Interesy zamawiającego zostały zabezpieczone w ten sposób, że odpowiada on za wypłatę wynagrodzenia podwykonawcy maksymalnie do wysokości wynagrodzenia, jakie przysługuje wykonawcy generalnemu na mocy zawartej z zamawiającym umowy. Jeżeli wysokość przysługującego podywkonawcy wynagrodzenia przewyższa wynagrodzenie należne wykonawcy generalnemu, to za wypłatę tej nadwyżki odpowiedzialność ponosi jedynie generalny wykonawca.
Ponadto, odpowiedzialność zamawiającego jest ograniczona wyłącznie do należności powstałych po zaakceptowaniu przez zamawiającego umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, lub należności powstałych po przedłożeniu zamawiającemu poświadczonej za zgodność z oryginałem kopii umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są dostawy lub usługi. Bezpośrednia zapłata wynagrodzenia przez zamawiającego nie obejmuje należnych podwykonawcy odsetek.
Skutki niedokonania zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy przez wykonawcę generalnego
Bezpośrednia zapłata przez zamawiającego wynagrodzenia przysługującego podwykonawcy skutkuje potrąceniem kwoty wypłaconego wynagrodzenia z wynagrodzenia przysługującego generalnemu wykonawcy.
Ponadto, wielokrotne uchylanie się od zapłaty przez generalnego wykonawcę oraz dokonanie przez zamawiającego bezpośrednich zapłat podwykonawcy przekraczających 5% wartości umowy może stanowić podstawę do odstąpienia od umowy zawartej między zamawiającym, a generalnym wykonawcą.
Co istotne, ustawa Prawo zamówień publicznych nakłada obowiązek zawarcia w umowie o roboty budowlane postanowienia dotyczącego wysokości kary umownej za brak zapłaty lub nieterminową zapłatę przez generalnego wykonawcę wynagrodzenia należnego podwykonawcom.
W przypadku zamówień na roboty budowlane warunkiem zapłaty wynagrodzenia generalnemu wykonawcy przez zamawiającego jest przedstawienie dowodów zapłaty wynagrodzenia podwykonawcom. Niedopełnienie tego obowiązku będzie skutkować wstrzymaniem zapłaty wynagrodzenia generalnemu wykonawcy przez zamawiającego.
Podsumowując, solidarna odpowiedzialność zamawiającego i generalnego wykonawcy w sposób należyty zabezpiecza interesy podwykonawcy. Po spełnieniu określonych w ustawie przesłanek odpowiedzialność za wypłatę wynagrodzenia podwykonawcy spoczywa na zamawiającym. Brak zapłaty należnego wynagrodzenia podwykonawcy przez generalnego wykonawcę może spowodować wstrzymanie zapłaty wynagrodzenia przysługującego generalnemu wykonawcy, a także stanowić podstawę do naliczenia generalnemu wykonawcy kary umownej, potrącenia należnego wynagrodzenia, a nawet odstąpienia od zawartej z zamawiającym umowy.
Skontaktuj się
