Dnia 18 marca 2021 roku zapadł wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej jako „TSUE”) w sprawie C-895/19, w przedmiocie odliczenia podatku naliczonego. We wskazanym rozstrzygnięciu TSUE zakwestionował przepisy o tzw. „szyku przestawnym” w VAT należnym i naliczonym. Postępowanie było natomiast skutkiem zadanego przez polski sąd pytania prejudycjalnego.
Zaburzona „neutralność” VAT
Sporne przepisy obowiązujące w polskim porządku prawnym od dnia 1 stycznia 2017 roku, wprowadziły szczególne zasady odliczenia VAT naliczonego przy nabyciu towarów i usług, od których podatek rozlicza nabywca. Przepisy te uzależniają bowiem skorzystanie z prawa do odliczenia od złożenia deklaracji podatkowej w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy w odniesieniu do nabytych towarów. Po przekroczeniu owego terminu, podatnik jest zobowiązany skorygować uprzednio złożoną deklarację wykazując VAT należny wstecznie, zaś podatek naliczony ma prawo rozliczyć jedynie „na bieżąco”. W efekcie tego, powstaje zaległość podatkowa przy zapłacie VAT należnego – dochodzi do obciążenia podatnika odsetkami za zwłokę. Tym samym, zasada neutralności nie zostaje zachowana.
Zarys sprawy C-859/19
Spółka, która w ramach swej działalności dokonuje transakcji wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, stała na stanowisku, iż przepisy ustawy o VAT w aspekcie warunkowego prawa do odliczenia, są niezgodne z prawem unijnym. Organ podatkowy wydając indywidualną interpretację podatkową nie przychylił się do tego podejścia. Ostatecznie sprawa zakończyła się w Trybunale Sprawiedliwości UE.
Polskie przepisy niezgodne z unijną dyrektywą o VAT
Orzeczenie wydane przez TSUE jest korzystne dla polskich podatników. W rozstrzygnięciu podkreślono bowiem, iż przepisy unijnej dyrektywy o VAT są przeszkodą dla stosowania polskich przepisów o „szyku rozstawnym”. W związku z tym, uzależnianie prawa do odliczenia od wykazania należnego VAT w deklaracji podatkowej, złożonej w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy, jest sprzeczne z prawem unijnym.
Skutki orzeczenia TSUE
Choć wyrok zapadł w przedmiocie wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, to jego teza ma zastosowanie i jest uniwersalna względem wszystkich transakcji objętych odwrotnym obciążeniem.
Jakie będą więc skutki wydanego orzeczenia dla polskich podatników? Przede wszystkim, wyrok TSUE da im prawo do odzyskania odsetek zapłaconych w związku z koniecznością wykazania VAT należnego i naliczonego w różnych okresach rozliczeniowych. Warto więc zweryfikować, czy uiszczono odsetki z tytułu rozliczenia VAT należnego i naliczonego w transakcjach z mechanizmem odwrotnego obciążenia w różnych okresach.
O kierunkach działań krajowego ustawodawcy w związku z niezgodnością przepisów ustawy z prawem unijnym, będziemy informować Państwa na bieżąco. Z kolei na rodzące się obecnie pytania i wątpliwości w zakresie VAT, w tym transakcji z odwrotnym obciążeniem, nasi eksperci chętnie udzielą odpowiedzi. Zapraszamy do kontaktu!
Skontaktuj się
