Praktyczne znaczenie omawianego wyroku dotyczy przede wszystkim wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, którą trzeba uzyskać przy niektórych inwestycjach. Wykaz przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko znaleźć można w obowiązującym rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. 2019 poz. 1839). Decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach należy otrzymać przykładowo jeszcze przed wydaniem decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, decyzji o zmianie lasu na użytek rolny czy decyzji o pozwoleniu na budowę.
Trybunał Sprawiedliwości UE rozpatrywał połączone sprawy: C-473/19 i C-474/19 związane z obowiązującą dyrektywą 92/43/EWG związaną z ochroną siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (dalej jako dyrektywa siedliskowa) oraz z dyrektywą 2009/147/WE poświęconej ochronie dzikiego ptactwa. Punkt sporny dotyczył obszaru leśnego w gminie Härryda w Szwecji, który miał być poddany ostatecznej wycince drzew.
Jedną z wątpliwych kwestii odnośnie której zadano pytanie prejudycjalne była interpretacja artykułu 12 ust. 1 lit. d obowiązującej dyrektywy siedliskowej. Zgodnie z tym artykułem państwa Członkowskie podejmą wymagane środki w celu ustanowienia systemu ścisłej ochrony gatunków zwierząt wymienionych w załączniku IV lit. a) dyrektywy w ich naturalnym zasięgu. Środki podjęte przez państwa członkowskie powinny zakazywać pogarszania stanu lub niszczenia terenów rozrodu lub odpoczynku zwierząt objętych ścisłą ochroną.
Trybunał wskazał, że działaniami, o których mowa w powyższym przepisie, nie są jedynie działania celowe, lecz również niecelowe. Tym samym na gruncie prawnym poziom ochrony zwierząt będących pod ścisłą ochroną ukształtowany został bardzo szeroko. Ponadto Trybunał podkreślił, że ścisła ochrona przewidziana w art. 12 ust. 1 lit. d) dyrektywy siedliskowej ma zastosowanie niezależnie od liczby osobników danego gatunku występujących na danym obszarze. Jako przykład wskazano na wyrok z dnia 17 kwietnia 2018 r., Komisja Europejska przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej dotyczący Puszczy Białowieskiej (sygn. C-441/17), w którym Trybunał wskazał, że nie jest rozstrzygające, czy dane gatunki występują w dużej liczbie na obszarze Natura 2000 Puszczy Białowieskiej. Z uwagi na to, że wdrożenie systemu ochrony przewidzianego w art. 12 ust. 1 lit. d) tej dyrektywy nie jest uzależnione od liczby osobników danego gatunku, Trybunał uznał, że nie może być ono uzależnione od ryzyka negatywnego wpływu na stan ochrony tego gatunku.
Trybunał rozstrzygnął w niniejszym wyroku, iż art. 12 ust. 1 lit. d) dyrektywy siedliskowej jest przeciwny praktyce krajowej, w której w ramach podjętych działań, mimo stosowania środków zapobiegawczych dojdzie w sposób pośredni lub bezpośredni do utraty trwałej funkcjonalności ekologicznej w siedlisku przyrodniczym danego gatunku na danym obszarze. Zakaz wyrządzania szkód, niszczenia pogarszania stanu siedliska na którym występuje gatunek objęty ścisłą ochroną przewidziany w omawianym przepisie dyrektywy obowiązuje cały czas, a nie od momentu w którym zaistnieje ryzyko pogorszenia się stanu ochrony danego gatunku.
By zrozumieć stanowisko sądu należy wskazać, iż zgodnie z art. 2 ust. 1 dyrektywy siedliskowej działania podejmowane w ramach dyrektywy mają przyczynić się do zapewnienia różnorodności biologicznej poprzez ochronę siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory na europejskim terytorium państw członkowskich. Należy podkreślić, że dyrektywa siedliskowa obejmuje także gatunki, które osiągnęły odpowiedni stan ochrony, ale które powinny być chronione przed każdym pogorszeniem się tego stanu.
Eksperci z działu prawnego chętnie doradzą Państwu we wszelkich zagadnieniach związanych z problematyką prawa ochrony środowiska, prawa rolnego i z szeroko pojętym prawem nieruchomości. Zapraszamy do kontaktu.
Skontaktuj się
