Zaledwie 7 dni na zgłoszenie, kary finansowe za zaniedbanie, problemy z kredytami – nieznajomość zasad dotyczących beneficjenta rzeczywistego w spółce komandytowej może kosztować przedsiębiorców bardzo drogo. Sprawdźmy więc, kim jest beneficjent rzeczywisty, kiedy zgłoszenie beneficjenta rzeczywistego jest konieczne i jak to zrobić.
Kim jest beneficjent rzeczywisty?
Jaka jest najprostsza definicja beneficjenta rzeczywistego? Beneficjent rzeczywisty to osoba fizyczna, która ma ostateczną kontrolę nad firmą lub innym podmiotem i czerpie z tego korzyści. Stanowi istotny element struktury właścicielskiej i ma znaczący wpływ na podejmowane decyzje. Beneficjent rzeczywisty ma bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad danym podmiotem. Może również działać w imieniu kogoś, dla kogo realizowane są transakcje. Mówiąc w skrócie, jest to osoba fizyczna sprawująca realną kontrolę nad daną firmą, stowarzyszeniem czy fundacją.
Beneficjent rzeczywisty w spółce kapitałowej
W przypadku spółek z o.o., spółek akcyjnych i prostych spółek akcyjnych beneficjent rzeczywisty to ten, komu łącznie przysługuje prawo własności 25% ogólnej liczby udziałów lub głosów w organach danej osoby prawnej. Oznacza to, że w spółce jednocześnie beneficjentem rzeczywistym może być więcej niż jedna osoba. Na przykład, gdy dwóch wspólników ma po 50% udziałów, obaj są uznawani za beneficjentów rzeczywistych. Podobna zasada dotyczy większej liczby wspólników – jeśli ktoś ma bezpośrednio lub pośrednio więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów. W fundacjach i stowarzyszeniach beneficjenci rzeczywiści mają zwykle uprawnienia umożliwiające wywieranie decydującego wpływu na działanie tych instytucji.
Beneficjent rzeczywisty w spółce komandytowej i innych spółkach osobowych
W przypadku spółek osobowych, czyli spółki jawnej, partnerskiej, komandytowej i komandytowo akcyjnej, beneficjentami rzeczywistymi są wspólnicy upoważnieni do reprezentowania spółki. Podstawą takiego upoważnienia jest umowa spółki oraz wpis do KRS.
Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR)
Dane beneficjenta rzeczywistego muszą znaleźć się w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR). Jest to mechanizm, który gromadzi dane o rzeczywistych beneficjentach przedsiębiorstw i innych jednostek gospodarczych. Jego celem jest większa przejrzystość ekonomiczna oraz walka z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu. CRBR zawiera szczegółowe informacje o osobach faktycznie kontrolujących dany podmiot, co umożliwia ich identyfikację przez organy ścigania i instytucje finansowe.
Rejestracja w CRBR jest wymagana dla wszystkich firm i organizacji działających na terenie Polski. Przekazywane do rejestru dane obejmują:
- imię i nazwisko beneficjenta rzeczywistego,
- datę jego urodzenia,
- obywatelstwo,
- informacje o zarządzanym podmiocie.
Wszelkie zmiany muszą być niezwłocznie aktualizowane.
Dzięki istnieniu CRBR możliwe jest lepsze monitorowanie struktur właścicielskich firm, co przyczynia się do zwiększenia transparentności działalności gospodarczej i efektywniejszej walki z nadużyciami finansowymi.
Jakie podmioty muszą zgłaszać beneficjentów rzeczywistych?
Podmioty zobligowane do zgłaszania beneficjentów rzeczywistych to nie tylko spółki jawne, komandytowe i z ograniczoną odpowiedzialnością. Również fundacje oraz stowarzyszenia mają obowiązek rejestracji swoich danych w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR). Działanie to ma na celu zgodność z ustawą AML, która służy zapobieganiu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Co więcej, wymóg ten dotyczy także innych organizacji działających na terenie Polski. Zgłoszenie do CRBR przyczynia się do zwiększenia przejrzystości ekonomicznej poprzez ujawnienie osób faktycznie kontrolujących dany podmiot.
Jak ustalić beneficjenta rzeczywistego?
Ustalenie rzeczywistego beneficjenta wymaga wnikliwej analizy struktury właścicielskiej oraz umów firmowych. Proces ten polega na znalezieniu osoby fizycznej sprawującej faktyczną kontrolę nad podmiotem. Kluczowe jest zidentyfikowanie, kto ma decydujący wpływ na działania firmy. Może to oznaczać posiadanie określonego udziału głosów lub akcji.
W praktyce sprowadza się to do zbadania, kto dysponuje ponad 25% udziałami bądź głosami w organach prawnych danej jednostki. W spółkach z o.o., gdzie liczba wspólników jest duża, rzeczywistymi beneficjentami są ci, którzy przekraczają ten próg własnościowy. Trzeba jednak również rozważyć inne czynniki sugerujące możliwość istotnego wpływu.
Precyzyjna identyfikacja jest kluczowa dla spełnienia wymogów prawnych związanych z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu.
Jakie są obowiązki związane z beneficjentem rzeczywistym?
Podmioty zobowiązane do zgłaszania beneficjentów rzeczywistych mają istotne zadania.
- Dane te należy wprowadzić do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR) nie później niż 14 dni po wpisaniu podmiotu do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS).
- Każda zmiana dotycząca beneficjenta musi być natychmiast zaktualizowana, aby sprostać wymaganiom prawnym.
- Konieczne jest także archiwizowanie dokumentacji potwierdzającej tożsamość beneficjenta.
To jednak nie wszystko. Podmioty te muszą także zapewnić, że dane są prawidłowe i aktualne oraz systematycznie je weryfikować. Jest to kluczowe w kontekście walki z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu. Głównym celem tych działań jest poprawa przejrzystości struktur właścicielskich oraz zmniejszenie ryzyka oszustw finansowych.
Jakie są konsekwencje braku zgłoszenia beneficjenta rzeczywistego?
Niezgłoszenie beneficjenta rzeczywistego do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR) może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych, w tym kar finansowych. Przepisy dotyczące przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (AML) nakładają obowiązek rejestracji, a jego zaniedbanie skutkuje sankcjami. Firmy nie stosujące się do przepisów dotyczących beneficjentów rzeczywistych mogą napotkać znaczące trudności w prowadzeniu działalności gospodarczej:
- mogą pojawić się kłopoty z uzyskaniem kredytów,
- podpisywanie umów z innymi przedsiębiorstwami może być utrudnione,
- brak przejrzystości oraz nieujawnienie rzeczywistych właścicieli utrudnia współpracę z instytucjami finansowymi,
- instytucje finansowe oczekują pełnej zgodności z przepisami o transparentności w obrocie gospodarczym.
Czytaj także:
