Restrukturyzacja to zespół działań, których celem jest uratowanie przedsiębiorstwa przed upadłością. Prawo restrukturyzacyjne reguluje zasady zawierania układów z wierzycielami i daje narzędzia do przeprowadzenia skutecznej reorganizacji przedsiębiorstwa. Dzięki zapewnieniu ochrony przed egzekucją dłużnik zyskuje szanse na wdrożenie istotnych zmian w funkcjonowaniu firmy, znalezienie dodatkowych źródeł finansowania i poprawę jego płynności finansowej.
Restrukturyzacja i postępowanie restrukturyzacyjne – definicje
Zanim przejdziemy do omówienia postępowania restrukturyzacyjnego, zapoznajmy się z ustawową definicją przekształcenia.
Restrukturyzacja – definicja
Art. 3 Ustawy o pomocy publicznej dla przedsiębiorców o szczególnym znaczeniu dla rynku pracy definiuje restrukturyzację zadłużenia jako proces mający na celu przywrócenie przedsiębiorcy długookresowej zdolności do konkurowania na rynku wskutek przeprowadzenia postępowania restrukturyzacyjnego. Jak wynika z treści artykułu, restrukturyzacja to działanie mające na celu uniknięcie ogłoszenia upadłości poprzez zawarcie porozumienia z wierzycielami lub przeprowadzenie działań sanacyjnych przy jednoczesnym zabezpieczeniu słusznych praw wierzycieli.
Zgodnie z ustawą restrukturyzacja może obejmować:
- zobowiązania cywilnoprawne,
- zobowiązania publicznoprawne,
- majątek,
- zatrudnienie.
Postępowanie restrukturyzacyjne, będące szczególnym rodzajem postępowania cywilnego, ma chronić interesy przedsiębiorcy i nie doprowadzić do ogłoszenia upadłości dłużnika. Dzięki znowelizowaniu przepisów szanse na skuteczną restrukturyzację znacznie się zwiększyły.
Podstawy prawne restrukturyzacji przedsiębiorstwa
Podstawą prawną do przeprowadzenia procesu restrukturyzacji jest Ustawa z dnia 15.05.2015 r. Prawo restrukturyzacyjne. Postępowanie ma przywrócić płynność finansową i normalne funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Sama procedura prowadzi do gruntownego przekształcenia struktur przedsiębiorstwa w newralgicznych obszarach i opracowania rozwiązań, które przyczynią się do wzrostu wartości firmy.
Postępowania restrukturyzacyjne – podstawowe cele
Nadrzędnym celem postępowania restrukturyzacyjnego jest ochrona dłużnika przed agresywnymi działaniami wierzycieli z jednoczesnym poszanowaniem ich praw. A jak to wygląda w praktyce? Po pierwsze, przedsiębiorca może wnioskować o wstrzymanie czynności egzekucyjnych lub uchylenie zajęcia rachunku bankowego. Tym samym zyskuje czas potrzebny do ustalenia sposobów zoptymalizowania zadłużenia czy zatrudnienia. Zainicjowanie formalnego postępowania restrukturyzacyjnego stanowi także podstawę do poszukiwania dodatkowych źródeł finansowania w ramach pomocy publicznej.
Prawo restrukturyzacyjne ma na celu ochronę wartości ekonomicznej firmy przy jednoczesnym poszanowaniu praw wierzycieli.
Sprawdź także naszą ofertę z obszaru: Księgowość
Jak przebiega postępowanie restrukturyzacyjne?
Rozpoczęcie restrukturyzacji wymaga złożenia formalnego wniosku o wszczęcie odpowiedniego postępowania. Jego celem jest przyjęcie i zatwierdzenie układu między stronami. Za prawidłowy przebieg procedowania odpowiada licencjonowany doradca pełniący funkcję nadzorcy układu, nadzorcy sądowego lub zarządcy. Zdarza się jednak, że sąd wydaje decyzję odmowną, jeżeli w jego ocenie prowadzenie postępowania byłoby krzywdzące dla wierzycieli.
Restrukturyzacja przebiega w ściśle określonej kolejności. Pierwszym etapem po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego jest opracowanie spisu wierzytelności obejmującego wszystkich wierzycieli i wartości zadłużenia. Kolejnym krokiem jest prezentacja propozycji układowych i następujące po niej głosowanie. W przypadku gdy wierzyciele nie zgodzą się na układ, sąd umarza postępowanie restrukturyzacyjne.
Pomagamy firmom i organizacjom w takim obszarze jak: Doradztwo korporacyjne
Rodzaje postępowania restrukturyzacyjnego
Ustawodawca wyróżnia cztery rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych. Pomimo że poszczególne tryby różnią się między sobą, kolejność działań pozostaje niezmienna i obejmuje:
- zobowiązania,
- majątek,
- sposób zarządzania przedsiębiorstwem,
- zatrudnienie.
Wdrożenie polityki „nowej szansy” dla zadłużonych przedsiębiorstw zapewniło możliwość wyboru dogodnej formy restrukturyzacji dostosowanej do kondycji finansowej i potrzeb firmy. Ustawodawca wyróżnił proces restrukturyzacji przedsiębiorstwa w ramach:
- postępowania układowego,
- postępowania o zatwierdzenie układu,
- przyspieszonego postępowania układowego,
- postępowania sanacyjnego.
Regulacje, dotyczące zakresu wierzytelności, propozycji układowych, zawarcia i zatwierdzenia układu czy zmiany zasad i uchylenia układu, znajdują zastosowanie do wszystkich postępowań restrukturyzacyjnych.
Przyspieszone postępowanie układowe
Postępowanie przyspieszone o uproszczonym trybie umożliwia dłużnikowi zawarcie układu po sporządzeniu i zatwierdzeniu spisu wierzytelności. Nie wszyscy dłużnicy mogą jednak skorzystać z tego trybu. Jeżeli suma wierzytelności spornych, uprawniających do głosowania nad układem, przekracza 15% sumy ogólnej, przedsiębiorca nie kwalifikuje się do tego trybu postępowania. Pozytywne rozpatrzenie wniosku wiąże się z nadaniem przez sąd nadzorcy sądowego, który kontroluje działania firmy. Postępowanie przyspieszone jest zatem rekomendowane firmom, którym zależy na uzyskaniu szybkiej ochrony przed konsekwencjami kroków prawnych podejmowanych przez wierzycieli.
Postępowanie układowe
Założenia postępowania układowego są zbliżone do procedowania przyspieszonego. Główną różnicą jest czas trwania. Zgodnie z zapisami ustawy z tego trybu mogą skorzystać wyłącznie dłużnicy, których suma spornych wierzytelności przekracza 15% ogólnej sumy wierzytelności.
Postępowanie sanacyjne
W przypadku postępowania sanacyjnego można mówić o działaniu nakierowanym na kompleksową naprawę przedsiębiorstwa. Niestety, wiąże się to z bardzo poważną ingerencją w prawo dłużnika do zarządzania firmą. Wraz z otwarciem postępowania dochodzi do wygaśnięcia pełnomocnictw i prokur. Zarząd masą sanacyjną zostaje przekazany zarządcy, chyba że rada wierzycieli i sąd zarządu wyrazi zgodę o powierzeniu zarządu dłużnikowi. Niewątpliwą zaletą tego rozwiązania jest możliwie pełna ochrona przed egzekucją. Przedsiębiorstwo jest objęte szczególną ochroną prawną, co ma fundamentalne znaczenie w przypadku egzekucji należności dochodzonych przez instytucje finansowe. Wśród innych korzyści wymienia się m.in. ułatwienia w redukcji zatrudnienia czy możliwość zerwania nierentownych umów.
Postępowanie o zatwierdzenie układu
Cechą charakterystyczną postępowania o zatwierdzenie układu jest jego pozasądowe prowadzenie, co oznacza, że zawarcie układu następuje poza sądem. Biorąc pod uwagę nieformalny charakter działań, koszty prowadzenia postępowania są minimalne, a czas – skrócony. Dłużnik sam wskazuje i zatrudnia doradcę pełniącego funkcję nadzorcy układu. Ten rodzaj postępowania będzie zatem odpowiedni dla firm, które nie mają na tyle tragicznej sytuacji finansowej, aby dokonywać istotnych przekształceń modelu działalności, ale uwzględniają możliwość utraty rentowności w najbliższym czasie.
Restrukturyzacja firmy a pracownicy
Restrukturyzacja zatrudnienia to jedna z najczęściej wykorzystywanych metod optymalizacji funkcjonowania firmy, która daje możliwość wygenerowania dużych oszczędności.
W zależności od aktualnych potrzeb firmy może polegać na:
- ograniczeniu zatrudnienia w oparciu o obowiązujące przepisy prawa,
- zmianie formy zatrudnienia,
- rekrutacji nowych pracowników,
- podjęciu decyzji w ramach oficjalnego prowadzenia restrukturyzacji.
Należy przy tym zaznaczyć, że postępowanie nie musi przebiegać na podstawie zapisów ustawy Prawo restrukturyzacyjne. Pracodawca ma jednak bezwzględny obowiązek przestrzegania przepisów Kodeksu pracy oraz ustawy o zwolnieniach grupowych.
Prowadzisz firmę lub odpowiadasz w organizacji za takie obszary jak podatki, prawo czy księgowość? Zobacz, jak możemy Ci pomóc:
- Doradztwo transakcyjne
- Ulgi na innowacje i rozwój
- Zarząd sukcesyjny
- Zmiana nazwy firmy – jak zmienić nazwę działalności gospodarczej?
- Schematy podatkowe – co to takiego i kogo dotyczy obowiązek raportowania MDR
- Podmioty powiązane dla celów podatkowych i bilansowych – aspekt księgowy
- Zmiana adresu spółki – obowiązki
- Wynik bilansowy a podatkowy jednostki
- Obowiązki pracodawcy a ilość zatrudnionych osób w firmie
Skontaktuj się
