Organizacje pozarządowe tworzone są w celu realizacji społecznie użytecznych zadań. Nie należą do sektora finansów publicznych. Są określane mianem organizacji non profit, ponieważ nie działają w celu osiągnięcia zysku. Najbardziej popularnymi organizacjami pożytku publicznego są fundacje i stowarzyszenia. Osobowość prawną posiadają te z nich, które są zarejestrowane w KRS.
Organizacje pozarządowe w Polsce, a sprawozdanie roczne
Stowarzyszenia to dobrowolne, trwałe oraz samorządne zrzeszenia utworzone w celach niezarobkowych. Środki na ich działalność pochodzą m.in. z wpłat dokonywanych przez członków. Stowarzyszenia zarejestrowane w KRS mogą prowadzić zarówno działalność odpłatną, jak i nieodpłatną, a także działalność gospodarczą, której zakres jest ograniczony. Działalność fundacji reguluje Ustawa o fundacjach. Podlegają one rejestracji w KRS. Środki na ich funkcjonowanie przekazuje założyciel fundacji, czyli fundator.
Jednym z obowiązków ustawowych fundacji oraz organizacji pożytku publicznego jest coroczne złożenie sprawozdania finansowego z działalności. Od 1 października 2018 roku wszystkie dokumenty muszą być podpisane podpisem kwalifikowanym. Od 2020 roku forma elektroniczna jest ściśle określona, co oznacza, że sporządzenie sprawozdania finansowego wymaga zachowania tzw. struktury logicznej, czyli opracowania dokumentacji według zasad określonych w ustawie o rachunkowości.
Nie ma jednego, ściśle określonego, wzoru sprawozdania finansowego. Fundacje przygotowują dokumenty finansowe w oparciu o rozporządzenie ministra sprawiedliwości.
Zgodnie z ustawą o rachunkowości termin sporządzenia sprawozdania finansowego przypada na koniec trzeciego miesiąca od dnia bilansowego, czyli zakończenia roku finansowego (31 marca). Do tego dnia należy sporządzić sprawozdanie finansowe i uzyskać podpisy kierujących organizacją oraz osoby, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych.
Co to jest roczne sprawozdanie finansowe OPP?
Roczne sprawozdanie organizacji pozarządowej umożliwia przeprowadzenie oceny jej sytuacji finansowej. Informuje o podejmowanych działaniach oraz sposobie wydatkowania pozyskanych środków. Sprawozdanie finansowe jest często dokumentem niezbędnym w celu uzyskania dotacji ze środków publicznych. Pełni więc ważną rolę w procesie pozyskiwania środków finansowych przeznaczonych na cele jego działalności. Składa się z następujących elementów: wprowadzenia do sprawozdania finansowego, bilansu, rachunku zysków i strat oraz informacji dodatkowej. Gdy sprawozdanie finansowe podlega badaniu, jednostka zobligowana jest również do sporządzenia zestawienia zmian w kapitale lub funduszu własnym oraz rachunku przepływów pieniężnych.
Po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego organizacja pożytku publicznego ma obowiązek zamieścić je w internetowej bazie sprawozdań (dotyczy to także sprawozdania merytorycznego). W przypadku OPP, których rok obrotowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym, termin opublikowania sprawozdania na stronie Narodowego Instytutu Wolności mija 15 lipca. Organizacje, których rok obrotowy różni się od kalendarzowego, mają czas do 30 listopada.
Organizacje pożytku publicznego mają obowiązek upublicznić sprawozdania merytoryczne i finansowe, tak, aby każdy zainteresowany miał możliwość zapoznania się z ich treścią. Publikacja sprawozdania finansowego w bazie to dodatkowa obligacja nałożona na organizację pożytku publicznego. Oprócz tego wszystkie organizacje mają wyznaczony termin na złożenie sprawozdania finansowego do urzędu skarbowego, a w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej – także do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS).
Czytaj więcej: Główne typy sprawozdań finansowych
Sprawozdanie finansowe fundacji lub stowarzyszenia – kiedy jest obowiązkowe?
Obowiązek sporządzania sprawozdań finansowych i prowadzenia pełnej księgowości, w tym kadr i płac, nie dotyczy organizacji pozarządowych, które prowadzą uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów na przykład z powodu prowadzenia wyłącznie nieodpłatnej działalności lub braku statusu organizacji pożytku publicznego. W przypadku prowadzenia przez organizację pozarządową działalności odpłatnej i nieodpłatnej konieczne jest wyodrębnienie w księgach kosztów i przychodów tych typów działalności. Organizacje pozarządowe, które prowadzą pełną księgowość, sporządzają roczne sprawozdanie finansowe na podstawie załącznika nr 6 do Ustawy o rachunkowości. W przypadku zgody organu zatwierdzającego sprawozdanie możliwe jest sporządzenie go na podstawie załącznika nr 1 Ustawy o rachunkowości. Sporządzenie sprawozdania zgodnie z załącznikiem nr 6 wiąże się z koniecznością prezentacji rachunku zysków i strat w postaci kalkulacyjnej. W informacji dodatkowej organizacji pozarządowej powinny być zawarte informacje uzupełniające do sporządzonego bilansu i rachunku zysków i strat. Powinny one uwzględniać zwłaszcza dane dotyczące udziału zobowiązań w zobowiązaniach ogółem, wysokości zobowiązań ogółem oraz zobowiązań, które są zabezpieczone aktywami organizacji.
Podsumowując, roczne sprawozdanie finansowe jest obowiązkowe w przypadku OPP, które spełniają łącznie trzy warunki:
- wykonują zadania publiczne zlecone jako powierzone do realizacji lub wsparcia zadania publicznego,
- uzyskały dotację o łącznej kwocie co najmniej 100 000 zł,
- osiągnęły w roku obrotowym przychody w wysokości co najmniej 3 000 000 zł.
Oprócz wsparcia dla organizacji pożytku publicznego nasza kancelaria świadczy także usługi z zakresu doradztwa podatkowego dla JST.
Kto podpisuje sprawozdanie finansowe w przypadku organizacji pozarządowej?
Od 2022 roku istnieją dwa sposoby podpisania sprawozdania finansowego organizacji pozarządowej. W pierwszym przypadku dokumenty mogą zostać zatwierdzone przez osobę sporządzającą, która prowadzi rachunkowość, oraz wszystkich członków zarządu. W drugim wariancie sprawozdanie jest podpisane przez osobę zarządzającą oraz jedną osobę z zarządu. Pozostałe osoby składają oświadczenia, że sprawozdanie z działalności spełnia wymogi ustawowe.
Jak złożyć sprawozdanie finansowe OPP do KRS?
Sposób wysyłki sprawozdania OPP do KRS zależy od tego, czy OPP prowadzi działalność gospodarczą. Jeżeli tak, wówczas sprawozdanie finansowe fundacji, wraz z uchwałą zatwierdzającą i ewentualnie opinią audytora, powinno być złożone w terminie 15 dni od daty zatwierdzenia. Do KRS nie wysyła się sprawozdania merytorycznego.
Jak złożyć sprawozdanie finansowe do KRS – krok po kroku
Sprawozdanie finansowe do KRS musi być przygotowane w postaci elektronicznej, czyli zapisane w określonej strukturze oraz podpisane podpisem elektronicznym lub profilem zaufanym.
Jak wysłać sprawozdanie do KRS? Sprawozdania finansowe należy wygenerować w formie jednolitego pliku XML, który zawiera wszystkie niezbędne elementy tj. bilans, rachunek zysków i strat oraz informację dodatkową. Ministerstwo Finansów udostępniło bezpłatne narzędzie do tworzenia sprawozdań przez podmioty wpisane do KRS: https://www.podatki.gov.pl/e-sprawozdania-finansowe/aplikacja/
Jak przygotować dokumenty składane do Krajowego Rejestru Sądowego?
Jedynie sprawozdania finansowe mają określony format, dlatego wszystkie pozostały dokumenty możesz dołączyć w dowolnym rozszerzeniu (najlepiej .pdf lub .jpg). Należą do nich:
- sprawozdanie z działalności,
- sprawozdanie z płatności na rzecz administracji publicznej,
- sprawozdanie z badania rocznego sprawozdania finansowego,
- sprawozdanie z działalności grupy kapitałowej,
- sprawozdanie z działalności jednostki dominującej
- skonsolidowane sprawozdanie z płatności na rzecz administracji publicznej.
Wszystkie dokumenty należy podpisać elektronicznie kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub profilem zaufanym. Uchwały lub postanowienia o zatwierdzeniu sprawozdania oraz uchwały o podziale zysku bądź pokryciu straty mogą być dołączone w formie skanów.
Złożenia rocznego sprawozdania finansowego wymaga założenia konta w portalu eKRS. W większości przypadków dokumenty można złożyć bezpłatnie do Repozytorium Dokumentów Finansowych (RDF). Zdarzają się jednak sytuacje, kiedy wpis wymaga uiszczenia opłaty (system S24) w wysokości 140 zł.
Boisz się, że sprawy formalne Cię przerosną? Skorzystaj z usługi doradztwa prawnego dla organizacji pozarządowych.
Termin złożenia sprawozdania finansowego OPP
Zatwierdzenie sprawozdania finansowego powinno nastąpić nie później niż 6 miesięcy od dnia bilansowego. Wszystkie organizacje pożytku publicznego zobligowane są do zamieszczenia wraz z rocznym sprawozdaniem finansowym merytorycznego sprawozdania ze swojej działalności w formie elektronicznej na stronie internetowej Narodowego Instytutu Wolności. Sprawozdanie merytoryczne powinno zawierać dane dotyczące m.in. zatrudnienia, działań zleconych przez administrację publiczną oraz pracy wolontariuszy. Zamieszczenie sprawozdania finansowego w bazie to ustawowy obowiązek, a uchylanie się od niego prowadzić może do utraty przez jednostkę statusu organizacji pożytku publicznego. Status ten uprawnia m.in. do otrzymywania wpłat z tytułu 1,5% podatku dochodowego.
Sprawozdanie finansowe po terminie – co wtedy?
Oryginał rocznego sprawozdania finansowego to jego podpisana wersja elektroniczna należy więc zadbać o jego prawidłowe przechowywanie przez wymagany przepisami okres 5 lat. Okres ten liczony jest od początku roku następującego po roku obrotowym, w którym sprawozdanie zostało zatwierdzone.
Kary za niezłożenie sprawozdania finansowego w terminie są określone w ustawie o rachunkowości oraz ustawie o KRS. W przypadku przekroczenia terminu KRS ma prawo wszcząć postępowanie przymuszające, co jest równoznaczne z wezwaniem zarządu spółki do wywiązania się z obowiązku w ciągu 7 dni. Jeżeli zarząd tego nie zrobi, wówczas musi liczyć się z grzywną w wysokości do 15 tys. zł.
W przypadku złożenia sprawozdania finansowego po terminie, można skorzystać z instytucji tzw. ,,czynnego żalu”, czyli zawiadomienia organu skarbowego o popełnieniu czynu zabronionego. Po pozytywnym rozpatrzeniu przez urząd skarbowy można uniknąć odpowiedzialności karno-skarbowej.
Czytaj także:
- Ujawnianie zdarzeń w sprawozdaniu finansowym po dniu bilansowym
- Sprawdź możliwości, jakie daje podatkowy compliance!
- Informacja dodatkowa jako integralna część sprawozdania finansowego
- Zamówienia publiczne
Skontaktuj się
